Vigo, cidade orgullosa do seu espírito republicano e da súa resistencia histórica, enfronta hoxe unha contradición dolorosa: a existencia dunha praza dedicada ao rei emérito Juan Carlos I, coroada ademais cun busto que perpetúa a súa figura no espazo público. Esta homenaxe non só resulta anacrónico, senón que supón unha ofensa para moitos veciños e veciñas que entenden que a monarquía, e en particular a figura do emérito, non representan os valores democráticos nin a ética pública que esta cidade defende.
Non se pode obviar que Juan Carlos foi designado como sucesor polo ditador Francisco Franco, sen elección democrática, como parte da continuidade do réxime franquista baixo unha fachada de transición. É certo que durante anos construíuse a súa imaxe como garante da democracia, pero o tempo terminou por desvelar un legado marcado pola corrupción, os privilexios opacos e as sombras de actuacións que, lonxe de engrandecerle, manchan a súa memoria institucional. A súa vinculación con comisións irregulares, contas en paraísos fiscais e negocios pouco transparentes foi amplamente documentada e xerou un rexeitamento social crecente.
A cidade de Vigo, que foi unha das primeiras en alzarse como bastión republicano na historia recente de España, merece que os seus espazos públicos honren valores como a honestidade, a democracia real e a xustiza social. Manter o nome desta praza e o busto en homenaxe ao emérito é un xesto que perpetúa a impunidade e que ignora o sentir maioritario da cidadanía, que cada vez reclama con máis forza unha revisión crítica do papel da monarquía no noso Estado.
O alcalde e o pleno municipal teñen nas súas mans a oportunidade —e a responsabilidade histórica— de corrixir este despropósito. Non se trata simplemente de cambiar o nome dunha praza ou de retirar o busto; trátase de dignificar o espazo público, de aliñalo cos valores democráticos que Vigo defendeu sempre e de dar un paso claro cara á deslexitimación de figuras que, lonxe de merecer homenaxes, deben ser obxecto de reflexión e crítica.
En tempos nos que a memoria democrática cobra especial relevancia, é inaceptable que se siga rendendo tributo a quen traizoou a confianza pública e representa unha institución cada vez máis cuestionada pola súa falta de transparencia e lexitimidade.
É hora de que Vigo sexa coherente coa súa historia e cos seus veciños. A Praza do Rey Juan Carlos I debe cambiar de nome, e o busto de pedra debe ser retirado. Non como un acto de rancor, senón como acto de xustiza e respecto cara á cidadanía que constrúe día a día unha cidade moderna, libre e verdadeiramente democrática.
Lois Pérez Leira
