A Xunta, a través de Augas de Galicia, iniciou este xoves os trámites por vía de urxencia para contratar os traballos de substitución de dúas válvulas danadas na presa de Eiras, que abastece de auga a Vigo e varios municipios da súa área (unhas 400.000 persoas), aínda que non descarta logo reclamar “responsabilidades” á concesionaria municipal encargada de manipular esas válvulas e que non notificou problemas nas mesmas.

Así o trasladou a conselleira de Medio Ambiente, Ángeles Vázquez, en declaracións aos medios antes de participar nun acto en Vigo, nas que asegurou que o goberno galego ten que enfrontar “un problemón” por unha situación que, segundo os técnicos de Augas de Galicia, “púidose evitar”.

Ángeles Vázquez explicou que a empresa contratada por Augas de Galicia para xestionar o encoro non puido acceder a todas as instalacións para facer o seu traballo ata o ano 2023, debido ás trabas de Aqualia (concesionaria municipal de Vigo).

En todo caso, insistiu en que, desde ese ano, o Concello se arrogó en exclusiva a manipulación das válvulas danadas. En abril, Augas de Galicia detectou os primeiros danos nunha das pezas, que Aqualia pediu que “só se abrise á metade”, pero os danos “non comprometían o abastecemento”; xa en outubro detectáronse danos máis graves nesa primeira válvula e outra completamente deteriorada.

Respecto diso, sinalou que a obra urxente que hai que acometer agora é “froito dun deixamento continuado” por parte da empresa que presta o servizo para o Concello e remarcou que a solución que expuxo o alcalde, Abel Caballero, de substituír por 50.000 euros cada das dúas válvulas danadas, está “lonxe da realidade”.

“VARIAS SEMANAS” DE OBRAS

“Non son 50.000 euros, son case 2 millóns de euros. Non son 48 horas, van ser varias semanas”, advertiu, antes de explicar que a formulación será facer un ‘bypass’ para garantir o abastecimimento e colocar válvulas provisionais mentres non se procede a instalar as novas pezas.

A conselleira expresou tamén o seu convencemento de que, durante as primeiras semanas de outubro, cando Abel Caballero advertiu de que Vigo podería quedar sen auga debida á seca, “sabía perfectamente” que se estaban producindo fugas na presa.

RESPONSABILIDADES

Con respecto á reclamación de responsabilidades, a titular de Medio Ambiente subliñou que o alcalde “sabe perfectamente que esta lea vén de atrás”, xa que o Concello leva anos litigando pola titularidade do encoro e hai unha ducia de fallos xudiciais “a favor da Xunta”. “O que espero é que o alcalde non pretenda agora que o arranxo desta obra téñano que pagar os vigueses nin os veciños doutros concellos. Supoño que pedirá responsabilidade a quen a ten que pedir, que será a concesión (Aqualia)”, apuntou.

En calquera caso, remarcou que a Xunta “resolverá” agora o problema e “logo” avaliará a esixencia de responsabilidades. “Agora é urxente (…), o fundamental é que non nos quedemos sen auga”, insistiu, antes de repetir que “despois tocará a pelexa, e se non se arranxa, acabará sendo nos tribunais”. “Agora a Xunta dá o paso, asumimos a obra, encargámola e financiamos, pero iso non quere dicir que non se vaia a pedir a responsabilidade pertinente”, abundou.

Ademais, advertiu de que “non se pode seguir nesta situación” e que “o resto de concellos non poden estar pendentes do que se faga ou se deixe de facer”. “Hai que dar un paso en firme e crear unha mancomunidade”, expuxo.

Finalmente, Anxos Vázquez volveu a remarcar que Augas de Galicia non puido entrar na presa durante anos, tempo no que foi xestionada desde o Concello. “A min o que me din os enxeñeiros é que isto se puido evitar (…) O que está claro é que en ningún momento a concesionaria pode ocultar a información a Augas de Galicia (…), e o que está claro é que en ningún momento a concesionaria informou a Augas de Galicia da problemática”, resolveu.

ABASTECEMENTO

Por outra banda, e a preguntas dos medios sobre a posibilidade de construír outro encoro para reforzar a capacidade de almacenamento de Eiras, Ángeles Vázquez matizou (tras lembrar que a presa este ano estivo en situación de prealerta, pero non chegou a alerta) que existe unha planificación de Augas de Galicia para garantir o abastecemento na demarcación e ante situacións de seca.

No marco desa planificación está a procura de augas subterráneas e o estudo da súa viabilidade, pero non hai depósitos naturais tan grandes como para abastecer Vigo e a súa área. Así mesmo, outro dos eixos da planificación é o traballo dos concellos para a detección de fugas nas súas canalizacións.

No caso de Vigo, censurou, a pesar de que o Concello está obrigado por lei a notificar e publicar as fugas, non o está facendo. “A UE di que as perdas nunca poden ser superiores ao 20 % e detectamos zonas onde as perdas son superiores ao 50 %”, apuntou Anxos Vázquez, que engadiu que, na planificación autonómica “en ningún caso, agora mesmo, está a construción de ningún encoro”.