Rumbo ao norte, ás augas frías, en busca de alimento; e viaxe ao sur, cara a mares cálidos, para aparearse. É o tránsito que realiza a balea azul ao longo do seu ciclo vital, que lle leva a pasar preto da plataforma continental galega, e que este ano foi documentado con fotografías e vídeos.
Con todo, o avistamento de, polo menos, dous exemplares no mes de outubro (un destes rorcuales permaneceu nas nosas augas, polo menos, durante un mes) fixo exporse aos biólogos se ese tránsito podería converterse en estancias permanentes. Sobre a mesa está a posibilidade de que a riqueza do noso litoral anime ás baleas azuis a non continuar a súa viaxe.
Neste punto, os biólogos consultados por Europa Press difiren en se Galicia podería ser o seu destino final para “engordar”, esquivando así a caza que se produce no norte do globo, ou se, en cambio, o quecemento da auga as converte “no seu novo sur”.
No que si coinciden é en que non se poden sacar conclusións só polos datos dun ano, senón que haberá que ratificar se escenas de “varias baleas ‘pastando’ xuntas” na plataforma galega repítense no futuro; e en que fan falta fondos para desenvolver estudos que digan “por que viñeron aquí”.
“O importante é pescudar que fan”, incide o director de Gremmar (grupo de investigación sobre mamíferos mariños), Antonio Rodrigues.
Para Bruno Díaz, responsable do BDRI (Bottlenose Dolphin Research Institute), os avistamentos de polo menos dúas baleas azuis diferentes este ano na nosa costa foron “unha gran sorpresa” que atribúe a “a riqueza das augas galegas”.
“Non é unha parada na gasolineira para coller un bocadillo. É ir a un restaurante determinado”, compara, e subliña que “a dúbida” a aclarar é se “seguen subindo” para alimentarse.
E é que, logo de establecer contactos con outras organizacións de estudo destes animais, unha das baleas detectadas, a que estivo “case un mes” xunto a Galicia, foi vista antes en Azores. Da outra, en cambio, non se soubo nada máis.
Despois de avanzar a publicación dun artigo científico sobre que “as augas galegas son unha zona importante de alimentación de grandes cetáceos”, Díaz lembra que “sen medios, non se pode investigar”.
RELACIÓN CO CAMBIO CLIMÁTICO?
Con el comparte visión parcialmente Alfredo López, do Cemma (Coordinadora para ou Estudo dos Mamíferos Mariños), quen sinala que, despois dunhas condicións meteorolóxicas “inusuais” na primavera, o verán chegou “cunha explosión de vida” no océano.
“E, con tanto alimento, achegáronse moitos animais”, destaca, para incluír na listaxe de mamíferos mariños que foron vistos preto das nosas costas, ademais das ameazadas baleas azuis, ás aliblancas e ás amoladas.
Con todo, discrepa do director do BDRI en que Galicia poida consolidarse como destino final dos rorcuales no seu periplo cara ao norte. Máis ben, ao seu xuízo, sería “o seu sur”, no caso de que o quecemento da auga obrigue a estes mamíferos mariños a “subir máis”.
Segundo razoa, as baleas azuis poderían topar co “supermercado aberto” da nosa costa na súa viaxe cara ao sur, motivo que lles levou a parar para aprovisionarse porque, en palabras de Antonio Rodrigues, “necesitan toneladas de comida”.
No que concorda Alfredo López co resto de biólogos é en que é pronto para “sacar conclusións” e en que haberá que seguir observando o comportamento destes animais en próximos anos. “Pero os traballos de investigación no mar son moi caros”, lamenta.
INFLUENCIA NO TURISMO
Nun país con pasado baleeiro, pois en Galicia, até o ano 1985, dábase caza a estes rorcuales, Bruno Díaz expresa o seu anhelo de que estes mamíferos mariños “volvan recuperar a súa importancia”.
Dela dan conta aínda o Museo Massó, en Bueu (Pontevedra), que recolle testemuños da industria baleeira galega; e os motivos que poden apreciarse no porto de Malpica (A Coruña), tamén reflectidos en numerosas estampas de Urbano Lugrís.
Aínda que actualmente xa se comercializan saídas marítimas enfocadas ao avistamento de baleas tanto en Vigo como no Grove (Pontevedra), os investigadores cren que, de confirmarse a presenza das azuis, podería ser “beneficioso” para o turismo galego.
“É un animal emblemático e demostraría a riqueza da nosa biodiversidade”, apunta o director do BDRI, e o seu homólogo no Gremmar tamén cre que “estaría moi ben” a condición de que ese tipo de actividade turística “non teña impacto” nos animais.
Para a Cemma, en palabras de Alfredo López, ao “positivo” do turismo súmase a relevancia de que se vexan máis exemplares dun animal “nunha situación crítica”.
