Galicia estima e divulga a labor cultural exercida por María Victoria Moreno, homenaxeada este ano polo Día das Letras Galegas, a través de numerosos actos como presentacións musicais, de libros e de pezas audiovisuais, ademais de exposicións e conferencias, que teñen como punto álxido o acto central organizado este xoves en Pontevedra pola Real Academia Galega (RAG).

Os actos polas Letras Galegas empezaron hai semanas e continuarán todo o ano, sendo Pontevedra a localidade que ten maior protagonismo, por ser a cidade na que a escritora e docente se estableceu en 1963, nada máis chegar a Galicia, e onde viviu até o seu falecemento no ano 2005.

Así, este día 17, ademais do pleno extraordinario que a Real Academia Galega organiza de mañá no Teatro Principal de Pontevedra, celebrarase o acto central do Día das Letras organizado pola Asociación Sociocultural do Burgo, ás 19:00 horas na Praza de Curros Enríquez. Hoxe mesmo, o Centro Dramático Galego fará unha xornada de portas abertas con visitas guiadas gratuítas.

Tras iso, o 18 de maio a Deputación de Pontevedra inaugurará a exposición ‘Os Bolechas e as variedades dialectais’ na avenida de Montero Ríos; e o 19 ás 20,00 horas na asociación de veciños Santa María de Ponte Sampaio inaugurarase unha exposición e Montse Fajardo impartirá unha conferencia.

Será xa a finais de maio, o día 30, cando se realice no Pazo de Mugartegui, en Pontevedra, a tradicional recepción do alcalde ás asociacións da cidade que colaboran activamente na promoción da lingua; e o 27 e 28 de novembro a RAG celebrará na súa sede un simposio adicado á escritora.

PLENARIO

O evento central, que se celebrará este Día das Letras Galegas, é o pleno extraordinario da RAG, que contará coa intervención dos académicos Marilar Aleixandre e Xesús Alonso Montero e a escritora Fina Casalderrey, quenes tiveron trato persoal con María Victoria Moreno. Pechará o acto o presidente da RAG, Víctor Fernández Freixanes.

O pleno extraordinario, que comeza ás 12:30 horas, é un encontro aberto ao público (até completar aforamento), e durante a súa celebración realizaranse alocucións sobre distintos aspectos da vida e da obra da escritora homenaxeada.

OUTRAS ACTIVIDADES E INICIATIVAS

No marco do ‘Ano de María Victoria Moreno’ tamén se creou o proxecto web ‘Primavera das Letras’, que fornece ao público infantil recursos lúdicos e didácticos ao redor do universo vital e literario da autora.

Coa mesma idea de “axudar a divulgar” a vida da escritora, aínda que neste caso da man da ilustración, a Xunta tamén inaugurou a exposición itinerante ‘María Victoria Moreno. Paisaxes e personaxes’. A exhibición, que percorre 11 localidades desde a última semana de abril, está comisariada polo ilustrador e humorista gráfico David Pintor, e conta coa participación de oito ilustradores.

Así mesmo, distintas editoriais reeditarán as obras de María Victoria Moreno ou publicarán edicións especiais e biografías sobre a autora. Ademais, dous dos seus libros, ‘Leonardo e vos fontaneiros’ e ‘Anagnórise’, así como a súa vida, serán adaptados para teatro por Galaxia coas compañías Ubú Teatro e Limiar Teatro.

A homenaxeada transcenderá fronteiras e a súa vida e obra tamén será enxalzada a través da proposta musical que preparou o gaiteiro e flautista de Poio Óscar Ibáñez baixo o título ‘Ao latexo das letras’. A súa xira arrincou o pasado día 5 e prolongarase até o 18 en diferentes localidades de Galicia e Portugal, nas que o músico contará con diferentes convidados.

UN PASEO POLA VIDA DA ESCRITORA

Doutra banda, para facer un percorrido pola traxectoria vital da protagonista do Día das Letras Galegas 2018 e pola evolución de Pontevedra nas últimas décadas, a académica Fina Casalderrey e a profesora da Universidade de Vigo Ana Cuña, puxeron en marcha un proxecto que consiste nunha ruta pola cidade de Pontevedra.

Así, deseñaron un itinerario (con versións normal, reducida e ampliada) que está dispoñible en edición dixital e en papel. Partindo desde antes de que María Victoria Moreno chegase a Pontevedra, o percorrido arrinca na Avenida de Vigo, onde viviu, e transcorre polos lugares nos que residiu, traballou e paseou.

Esta iniciativa empezou o pasado 6 de abril e os interesados en participar, só teñen que comunicalo previamente no correo electrónico normalizacionlingüistica@pontevedra.eu ou no teléfono 986.804.300, extensión 7107.

ACTOS PREVIOS

Os actos polas Letras Galegas continuarán todo o ano, pero xa en días previos a este 17 de maio celebráronse outros eventos, nos que Pontevedra tivo un gran protagonismo.

Entre estes actos atópase o I Premio de Narrativa Xuvenil María Vitoria Moreno, cuxo galardoado foi Antonio Manuel Fraga por ‘O bestiario científico de Anxos Nogueirosa’. Ademais, se deu o nome da autora á até agora rúa Fernández Ladreda, en Pontevedra, e se levou a cabo o descubrimento dunha placa no número 15 da Avenida de Vigo, onde viviu.

Tamén se presentou un documental sobre María Victoria Moreno e o libro de Montse Fajardo ‘O escalón de Ulises. Un paseo pola Pontevedra dous afectos de María Victoria Moreno’. Así mesmo, celebráronse as carreiras do Correlingua; e levouse a cabo o programa escolar ‘Ben Veñas, Maio’, con mostra de teatro, certame de música e unha entrega de premios.

Igualmente, distintos colexios de Galicia realizan nestes días diferentes actos, entre os que destaca o IES Torrente Ballester, a cuxa biblioteca a autora legou a súa colección de libros, e que organizou unha conferencia, unha proxección e unha mesa redonda. A maiores, a Xunta celebrou a IV Xornada do Día das Letras Galegas para o profesorado.

A HOMENAXEADA

María Victoria Moreno naceu circunstancialmente en Estremadura en 1939, creceu en terras de Castela, estudou sendo adolescente en Barcelona, fíxose filóloga en Madrid e escolleu ser galega e empregar a súa lingua en todos os contextos pouco tempo despois de establecerse en Galicia, onde chegou para exercer a docencia.

Entre 1965 e 1967 deu clases no Instituto Masculino de Lugo, unha etapa decisiva no espertar do seu activismo a favor da lingua galega en plena ditadura. Neste centro coñeceu o profesor Xesús Alonso Montero, de quen herdou, segundo ela mesma dixo, a súa actitude ante a lingua galega e a ética e o compromiso cos seus falantes.

na guarda

O Día das Letras Galegas comezará na Guarda unha intensa programación cultural e gastronómica orientada á exaltación da cultura galega e as súas letras que durará ata o domingo.

A festa comezará na vila o 17 de maio, co tradicional festival folclórico organizado pola Agrupación Musical Guardesa (17:00 h) e a posterior entrega dos diplomas aos gañadores e gañadoras dos concursos de redacción e debuxo.

Xa o venres, a programación continuará coa celebración da primeira fin de semana da ruta gastronómica «Tapearte», na que se ofertarán tapas elaboradas co mellor da nosa cociña a un prezo único de 2€. As elaboracións poderán degustarse os venres, sábados e domingos do 18 de maio ao 3 de xuño en 19 bares e restaurantes guardeses.

O gran día de exaltación da cultura e a idiosincrasia galega será, con todo, 19 de maio, cando se celebrará a pasarela do traxe tradicional galego, organizado polo Concello da Guarda e a Asociación para a Recuperación do Traxe Galego.

O espectáculo etnográfico celebrarase no recinto do Centro Cultural, onde preto dunha vintena de homes e mulleres da vila desfilarán amosando unha variada mostra das vestimentas tradicionais tanto galegas como especificamente guardesas. A pasarela acompañarase cunha explicación da composición e a historia de cada unha das pezas, aportadas pola Asociación Etnográfica Sete Espadelas.

De seguido, inaugurarase na sala de exposicións do Centro Cultural a X Exposición do Traxe Galego, organizada pola Asociación para a Recuperación do Traxe Galego da Guarda. A mostra permanecerá nas dependencias do emblemático edificio ata o 26 de maio, onde poderá visitarse en horario de mañá (10:00 a 13:00 horas) e tarde (18:00 a 21:00
horas) de luns a sábado. Os domingos, a exposición estará aberta ao público entre as 18:00 e as 21:00 horas.

A música tamén terá cabida durante esta xornada, na que os grupos de folk Sete Tarabelos e Boa Vila actuarán polas rúas do municipio, amenizando a xornada a
veciños, veciñas e visitantes.

O mesmo sábado, ademais, aquelas persoas interesadas en coñecer máis polo miúdo o Monte Santa Trega e a súa riqueza patrimonial, poderán facelo con visitas guiadas gratuítas. Poderán realizarse tres percorridos: unha visita ao monte, incluíndo visita ao castro e ao MASAT (17:00 h); un percorrido específico polo castro (ás 11:00 e ás 16:00 h); e unha visita especial ao barrio Mergelina, co acompañamento do arqueólogo Rafael Rodríguez.

A fin de semana concluirá na Guarda coa celebración da XI Feira do Libro, na que participarán cinco librarías da Guarda e a comarca con descontos do 20%. O festexo literario terá lugar na Praza do Reló entre as 11:00 e as 20:00 horas do domingo, cunha ampla programación de actividades lúdicas e actuacións musicais para todos os públicos.

en bueu

O lugar de Sanamedio, pertencente á parroquia bueuesa de Beluso, acollerá este xoves a
Romaría das Letras Galegas, un evento que se recuperou o ano pasado e que conta
cunha gran diversidade de actividades a favor da lingua, da tradición e da cultura
galegas.

Os eventos comezarán ás 12.00 h da mañá co pregón a cargo de Nela Álvarez
Lozano, e continúan coa actuación do Grupo de Danzas Pais de San Roque e Os
Liboreiros.

Ás 13.00 h é a quenda do grupo Bandas e Percusión María Soliña acompañados do
grupo de pandereteiras Trikoloma, e un recital de poesía a cargo da poeta local Míriam
Ferradáns. Ás 14 horas, comezará unha xornada de xogos populares para os máis
pequenos e pequenas con corda, aros, zancos, sacos, pesca, cadeiros, busca do tesouro,
concurso de debuxo…

Xa pola tarde será a quenda do festival infantil, con actuación de Polo Correo do Vento
ás 15.45, seguido d’ Os Chaneiros de Marín, o Grupo de Danzas Pais de San Roque e
Os Liboreiros, a actuación de Retrouso, Os Mulos e entrega de agasallos ás agrupacións
por parte do concelleiro de cultura, Xosé Leal.

Para rematar, ás 18.30 horas desenvolverase un concurso de debuxo con entrega de
premios aos gañadores/as. Esta actividade está organizada pola Asociación Cultural de Sanamedio, o Grupo de Danzas Pais de San Roque e o Grupo de Gaitas Os Liboreiros, coa colaboración do Concello de Bueu e da Deputación de Pontevedra, amais de diversas entidades. Para pasar un día en familia, a organización destaca que no recinto da romaría haberá cantina, postos artesáns, tómbola e sorteos.