O Proxecto Hygia, estudo sobre hipertensión que investigadores da Universidade de Vigo e facultativos do Servicio Galego de Saúde desenvolveron ao longo de once anos cunha poboación de 18.000 pacientes, marca un punto de inflexión no enfoque clínico do risco cardiovascular e o tratamento da hipertensión.
Todo ao concluír que o risco cardiovascular depende do nivel de presión arterial durante o sono, o cal está a xerar unha grande expectación nas sociedades científicas e clínicas internacionais, como amosa o feito de que os seus principais resultados veñan de ser recollidos na revista científica de maior impacto mundial no ámbito da cardioloxía, o European Heart Journal.
Así o confirmaron este mércores os coordinadores principais do proxecto, o catedrático da Universidade de Vigo Ramón Hermida e o coordinador da Unidade Compartida de Investigación de Atención Primaria, Juan Crespo, nunha rolda de prensa na que tamén estiveron presentes o xerente da EOXI de Vigo, Félix Ruibal, e a vicerreitora de Investigación da Universidade, Belén Rubio.
“O feito de que esta revista publique o estudo está revolucionando o mundo científico, dadas as posibles consecuencias clínico asistenciais sobrevidas en relación ao diagnóstico, prognóstico e orientación terapéutica da hipertensión arterial e risco cardiovascular; isto é, as conclusións deste estudo marcarán un antes e un despois no enfoque clínico destas patoloxías”, afirma o doutor Juan Crespo.
Participaron neste proxecto 292 investigadores e investigadoras de 40 centros clínicos, maioritariamente da área sanitaria de Vigo, aínda que tamén contou coa participación de facultativos das áreas de Ourense, Pontevedra, Santiago e Lugo, pertencendo un 70% deles a centros de saúde do sur de Galicia.
Nova definición de hipertensión
A principal conclusión que os investigadores obtiveron tras estes anos de traballo é que o risco cardiovascular está asociado coa elevación da presión arterial durante o sono, con independencia de que a presión medida na consulta médica ou cando o paciente estea esperto sexa normal ou alta.
Ademais, o estudo demostra que reducir a presión durante o sono co tratamento hipertensivo reduce de forma significativa o risco de eventos cardiovasculares, converténdose así nun novo obxectivo terapéutico.
Nese senso, o estudo conclúe que esta nova definición de hipertensión baseada na presión durante o sono e o perfil circadiano (variación da presión arterial ao longo das 24 horas) “indica que o 47% dos pacientes está mal diagnosticado”.
Tratamentos máis efectivos pola noite
Outra das principais conclusións do estudo é que o risco cardiovascular nos pacientes con hipertensión diminúe considerablemente cando se lles administra a medicación pola noite, no momento de deitarse a descansar, en lugar de tomala cando se levantan.
“Temos demostrado que as posibilidades de sufrir un accidente vascular, como un infarto, insuficiencia cardíaca ou ictus redúcense nun 53% cando o tratamento hipertensivo se toma pola noite en vez de pola mañá”, salienta Hermida, investigador do centro AtlanTTic e docente na Escola de Enxeñaría de Telecomunicación.
Estas conclusións son o resultado de once anos de investigación, nos que se estudou a 18.078 pacientes, cunha media de seguimento de cinco anos por paciente. “Trátase do maior estudo de risco cardiovascular prospectivo realizado nunca”, engade o catedrático de Teoría do Sinal e Comunicacións.
O estudo, sinalan os seus responsables, é especialmente significativo dada a alta prevalencia da hipertensión, que afecta a un 40% da poboación, incrementándose nos rangos de maior idade, chegando a afectar ao 70% das persoas maiores.
Aos pacientes incluídos neste estudo realizábanselle unhas probas consistentes nun seguimento mediante unha monitorización ambulatoria de presión arterial (AMPA), realizada a través dun aparato que se lle entregaba ao paciente no centro de saúde e que debía portar durante dous días para que cada 20 ou 30 minutos lle medise a tensión.
Conseguíase así unha medición continuada durante todo o día, o que permitiu aos investigadores identificar que o risco cardiovascular está asociado á elevación da presión arterial durante o sono e non cando o paciente está esperto.
Varios premios internacionais
As conclusións desta investigación fóranse xa avanzando segundo se ían coñecendo os resultados parciais da observación dos pacientes nos últimos anos, o que xa lle valeu ao grupo investigador varios recoñecementos e premios en distintos congresos nacionais e internacionais.
“De feito, xa hai países que optaron pola alternativa de medicar a estes pacientes pola noite, xa que os medicamentos demóstranse moito máis eficaces cando actúan durante o período de descanso e de soño do paciente”, salentan os coordinadores da investigación.
