A agrupación de consumidores EN COLECTIVO, que iniciou o procedemento contra as ampliacións da concesión da AP-9 a Audasa, aprobadas en 1994 (por un goberno socialista) e en 2000 (por un goberno ‘popular’), expresou este venres a súa confianza en que ditas ampliacións queden anuladas e anunciou que, confirmado ese paso, iniciarán outro procedemento colectivo para reclamar os cobros indebidos das peaxes desde o ano 2013.
Así o explicou o presidente desta plataforma, Diego Maraña, nunha rolda de prensa na que estivo acompañado polos avogados Antonio Heredero (de Balms Avogados) e Carlos Cenalmor (do bufete Gándara Moure). Segundo indicou, o obxectivo desta asociación é que, ademais de anularse a ampliación de concesión e deixar de pagar peaxes, os usuarios poidan reclamar o que se lles cobrou desde 2013.
Tal e como apuntou, Audasa factura uns 140 millóns de euros ao ano pola concesión da AP-9. Se se multiplica polos 8 anos transcorridos desde 2013, a cifra supera os 1.100 millóns; e se se ten en conta o período 2013-2023 (da prórroga outorgada en 1994), elevaríase a 1.400 millóns de euros.
Maraña sinalou que, tras a carta de emprazamento remitida pola Comisión Europea, España ten dous meses para presentar alegacións ou responder a ese requirimento, tras a apertura dun expediente por ampliar a concesión a Audasa en dúas ocasións incumprindo a normativa comunitaria (que obriga a sacar a licitación pública calquera concesión que supere os 150.000 euros).
Superado ese prazo (que en casos excepcionais e xustificados pode ampliarse), a Comisión emitirá un ditame e, se España non anula as ampliacións, o órgano comunitario pode instar un procedemento no Tribunal de Xustiza da UE (TJUE). A sentenza deste tribunal será firme, non caberá recurso e se, aínda así, España non a acata, entrarase en fase de execución de sentenza con imposición de sancións diarias “moi elevadas”.
INCUMPRIMENTO “MOI FLAGRANTE”
Carlos Cenalmor sinalou que é previsible que o Estado español tente oporse ao proceso, ou presentar algunha xustificación, aínda que precisou que “non vai ter razóns para alegar”, xa que o incumprimento da normativa comunitaria foi “moi flagrante”. “A decisión da Comisión marca un antes e un despois na aplicación do dereito comunitario ás administracións”, engadiu.
Segundo lembrou, o procedemento iniciado contra España segue un camiño paralelo ao que se seguiu contra o goberno de Italia por unha ampliación de concesión no tramo de autoestrada Livorno-Civitàvecchia (un 36 km). No caso italiano, o TJUE ditou sentenza anulando a ampliación, aínda que o Estado está a presentar alegacións e tratando de atrasar a execución da devandita sentenza.
EN COLECTIVO, matizou, procedeu contra as ampliacións aprobadas nos anos 1994 e 2000 porque, aínda que houbo unha ampliación da concesión con anterioridade, aprobada por un goberno da UCD, entón non era de aplicación da normativa comunitaria. Así, esa primeira ampliación estendía a concesión ata 2013; en 1994 publicouse no BOE a ampliación da concesión desde 2013 a 2023; e no ano 2000 aprobouse unha prórroga adicional de 25 anos, ata 2048.
RECUPERACIÓN DOS COBROS INDEBIDOS
O avogado Antonio Heredero incidiu na importancia do expediente aberto pola Comisión a España, xa que unha eventual anulación das ampliacións da concesión da AP-9 “terá un efecto dominó”.
Así, á marxe das accións que a concesionaria Audasa poida emprender se considera prexudicados os seus intereses, os usuarios da autoestrada poderán reclamar a devolución das peaxes cobradas “indebidamente” desde 2013.
Heredero non quixo aventurar cal será a reacción do Goberno de España ao requirimento da Comisión, aínda que lembrou que, no proceso instado pola Fiscalía polo cobro de peaxes durante as obras de ampliación na Ponte de Rande, a Avogacía do Estado “autoproclamouse parte, interveu e situouse ao lado de Audasa”.
Este mesmo letrado, e en resposta a preguntas dos medios, trasladou as súas dúbidas acerca dunha posible licitación para renovar a concesión. Respecto diso, sinalou que “sería un agravio comparativo” para os galegos, vendo como outras autoestradas do Estado venceron os seus prazos de concesión e pasaron a ser libres de peaxe. “Como moito, poderíase licitar un contrato de mantemento e, no seu caso, se houbese peaxes terían que ser infinitamente menores”, matizou.
Diego Maraña animou aos usuarios desa autoestrada a inscribirse na plataforma EN COLECTIVO, cos seus datos identificativos e documentación que xustifique os pagos das peaxes, para poder crear “masa crítica” e poder presentar esa demanda colectiva.
