Jesús Vázquez González e Francisco Domingo García Montes formalizaron este venres unha querela ante os xulgados de instrución de Vigo por crimes de lesa humanidade, como vítimas de torturas por parte de axentes policiais, cometidas en 1976 durante os días que estiveron detidos e incomunicados na Comisaría de Luís Taboada, na cidade olívica.

Esta querela súmase a outras xa presentadas en diferentes xulgados de Galicia e de España por persoas represaliadas durante o réxime franquista. Neste caso, estes dous querelantes foron detidos en xullo de 1976, nunha cafetaría de Vigo, pola súa militancia política e sindical na Unión do Povo Galego (UPG).

Tras cinco días na Comisaría de Luís Taboada, onde foron “sometidos a torturas de forma continua”, ambos foron trasladados, sen xuízo, á antiga prisión da rúa Príncipe, sede hoxe do Museo Marco, onde estiveron varios días en réxime de illamento, antes de pasar ao módulo 3, como “presos políticos”.

Jesús Vázquez e Francisco Domingo García formularon querela contra 12 axentes, membros da sección local de Investigación Social da Comisaría de Vigo e contra dous axentes do servizo de Información da Comandancia da Garda Civil de Pontevedra.

CHAMADA DE ATENCIÓN DA ONU

Esta querela súmase ás máis de 115 querelas presentadas ante tribunais españois por persoas represaliadas, que queren exercer o seu dereito á “verdade, xustiza e reparación”. A asociación CEAQUA, impulsora da denuncia, lembrou respecto diso que en xullo deste ano o Comité de Dereitos Humanos da ONU xa afeou ao Estado español que estes procedementos non dean lugar a actuacións penais efectivas e instoulle a adoptar medidas para garantir que non se aplique a amnistía nin a prescrición cando se trata de violacións dos dereitos humanos durante a Guerra Civil e durante a ditadura franquista.

A portavoz de CEAQUA, Irene Álvarez, puxo en valor que esta querela se presenta cando se cumpren 50 anos da morte do ditador Franco, e tamén dos asasinatos por parte do réxime de Moncho Reboiras, Anxo Otaegui, Juan Paredes ‘Txiki’, Ramón García Sanz, José Luís Sánchez Bravo e Xosé Humberto Baena.

Así mesmo, Irene Álvarez reivindicou, tanto a Comisaría de Luís Taboada (que aínda alberga dependencias policiais) como o propio Museo Marco, como “lugares de memoria democrática”, e incidiu en que a detención e tortura destes querellantes enmarcouse nun sistema ditatorial no que estas prácticas eran habituais en comisarías e cuarteis.

Segundo sinalou, o habitual é que os xulgados españois non admitan a trámite as querelas por estes crimes, a pesar de que están avaladas polo “dereito internacional”, e explicou que, das presentadas en Galicia, só admitiuse a trámite a interposta por Manuel Reboiras Noia por torturas.

“SILENCIO TREMENDO”

Pola súa banda, tanto Jesús Vázquez como Francisco Domingo García Montes reivindicaron a necesidade de “pelexar pola memoria histórica”, nun contexto no que proliferan as ‘fake news’ e o negacionismo do ocorrido. “Estamos ante accións que nos tratan de levar a unha nova ditadura”, lamentaron, en alusión á dereita e a extrema dereita.

Nese sentido, apelaron a “traballar desde abaixo” para “sacar á luz” unha historia sobre a que, a partir da morte de Franco, impúxose “un silencio tremendo” por parte de políticos de todos os espectros ideolóxicos. “É fundamental non esquecer, e reivindicar a memoria, a xustiza e a verdade”, proclamaron, e criticaron que a actual política de memoria histórica non puido pasar de ser “algo de cartón pedra”.