A cidade de Vigo amenceu cunha triste noticia que tocou as fibras máis sensibles da cidadanía. O monumento de Marcos Escudero situado no muro sur do primeiro recinto da fortaleza de Ou Castro, dedicado á memoria de 136 persoas asasinadas “legalmente” entre 1936 e 1942, foi obxecto dun acto vandálico. Descoñecidos realizaron pintadas no memorial utilizando simboloxía nazi, atentando contra este lugar de memoria histórica.

As pintadas extendéronse ao edificio do centro emisor de RTVE así como á escultura da Muller pensando de Silvino Silva.

O monumento, inaugurado en 2010, lembra unha das etapas máis escuras da nosa historia local, cando o golpe militar de 1936 desembocou nunha brutal represión. Naquel tempo, a fortaleza de O Castro, unha construción defensiva de 300 anos de antigüidade, converteuse en escenario de terribles eventos. Entre 1936 e 1942, 136 persoas foron executadas contra o muro sur baixo o réxime franquista.

O Bloque Nacionalista Galego de Vigo denunciou a aparición destas pintadas fascistas e de exaltación do nazismo non só no lugar da memoria, senón tamén noutros espazos do monte de O Castro. A formación nacionalista demanda ao Goberno de Abel Caballero que proceda de inmediato a retirar estas inscricións que atentan contra a memoria democrática nun espazo que lembra o fusilamento de 136 persoas a mans do réxime franquista.

“O avance do discurso do odio que empurra a dereita reaccionaria e ultraespañolista debe ser confrontado con toda a firmeza por parte das institucións democráticas” defendeu o portavoz municipal do BNG de Vigo, Xabier P. Igrexas. “A memoria é o soporte da nosa identidade, a que nos permite ser o que somos colectivamente” subliñou Iglesias.

Igrexas reivindicou a importancia da recuperación da memoria democrática e a dignificación da loita antifascista como tarefas fundamentais para evitar a ameaza destrutora e deshumanizadora da amnesia. Tamén puxo en valor os avances en materia de memoria histórica na cidade impulsados polo BNG, como a retirada do escudo franquista da Casa dás Artes ou a instalación da Fiestra á Liberdade no Calvario.

Nesa liña, o portavoz nacionalista chamou a redobrar esforzos para a completa eliminación de toda simboloxía franquista e fascista que continúa presente en diferentes puntos de Vigo. Particularmente, esixiu a retirada da Cruz dos Caídos do Castro, inaugurada polo propio ditador na entón denominada praza da División Azul, que colaborou co nazismo. “Incomprensiblemente, segue presidindo de maneira indigna o monte de O Castro” aseverou.

As pintadas xeraron unha onda de indignación en redes. “Estas accións non só son un acto de vandalismo, senón unha afronta á memoria daqueles que sufriron e pereceron durante a represión franquista.”

O contexto histórico ao redor deste monumento é crucial para comprender a gravidade do acto vandálico. A fortaleza de O Castro foi testemuña de numerosos episodios bélicos ao longo da súa historia, incluíndo o asedio inglés de 1719, cando as tropas comandadas polo mariscal Richard Temple cercasen a fortaleza, resultando na rendición dos defensores tras cinco días de intensos combates. Pero foi no século XX, coa represión franquista, cando o lugar converteuse no escenario de eventos dramáticos que claman por non ser esquecidos.

O 20 de xullo de 1936, co estalido do golpe de estado en España, Vigo viviu momentos de extrema tensión. Ao mando da guarnición local, o comandante Felipe Sánchez evitou aliñarse rápidamente coa República evitando as chamadas do alcalde Emilio Martínez Garrido, e esperando instrucións de A Coruña (sede da Región Militar Noroeste). O capitán Antonio Carreró finalmente proclamou o Bando de Guerra, e as forzas sublevadas sufocaron violentamente a resistencia popular. Como resultado, miles foron arrestados e os centros de detención quedaron abarrotados.

O recordo das execucións sumarias e a represión posterior que se viviron en Vigo é un dos piares da memoria histórica local. É por iso que este acto vandálico resoa con dor entre os vigueses, principalmente as vítimas da dictadura franquista. Sumado á gran afluencia diaria que presenta este punto da cidade nesta época do ano.