Profesionais da psicoloxía aseguraron que os recursos de saúde mental que existían antes da pandemia do covid eran insuficientes, o que se viu agravado coa actual situación, polo que esixiron máis medios que permitan atallar o impacto que o virus ten na saúde emocional.

Trátase dunha realidade que perciben tanto nos servizos públicos, onde a espera para conseguir unha cita ascende a entre 4 e 8 meses, como nos servizos privados, moitos dos cales xa afirman estar “saturados”, con “lista de espera ou axenda pechada”.

Nesta liña, o Colexio Oficial de Psicoloxía de Galicia aseverou que a dotación de recursos humanos psicolóxicos no Sergas “atópase por baixo da media estatal e esta, á súa vez, por baixo da media europea”. Ademais, o cociente de profesionais é dos máis baixos de Europa, con 4 psicólogos por cada 100.000 habitantes.

“Atopámonos cun sistema xa de seu colapsado, que se ve obrigado a diminuír ou anular as consultas por esta situación e que, ademais, ten que facer fronte ás novas situacións e reaccións xeradas pola situación do confinamento e da emerxencia sanitaria na que estamos”, incidiu.

Coincide con iso o psicólogo clínico do Sergas Víctor Torrado, quen trasladou a Europa Press que “os recursos de saúde mental respecto a a psicoloxía clínica case non se incrementaron desde hai case 20 anos, e nos últimos 10 anos estiveron a cero, non se aumentaron as prazas”.

Neste sentido, o Colexio de Psicoloxía remarcou que, entre outras medidas, é necesario o reforzo dos psicólogos clínicos en saúde mental no Sergas e instaurar a figura do profesional da psicoloxía clínica nos centros de atención primaria.

 Ademais, considerou “imprescindible que o goberno galego incorpore profesionais da psicoloxía ao Comité Clínico. “Coidar da saúde salvará tamén a economía”, selou.

‘PLAN DE SAÚDE MENTAL’ DE GALICIA

Neste sentido, tamén a Xunta recoñeceu que o propio documento marco da psicoloxía en atención primaria sinala que “a dotación de psicólogos clínicos no ámbito de atención primaria en España é mínima”.

#Ante estas circunstancias, a Administración autonómica ha lembrado que en xuño de 2020 aprobouse o ‘Plan de Saúde Mental de Galicia’, polo que no período 2020-2024 investiranse 83 millóns de euros para incorporar 241 novos traballadores, dos que 45 serán profesionais da psicoloxía clínica.

De igual forma, indicou que a raíz do covid-19 os dispositivos sanitarios de atención á saúde mental do Sergas puxeron en marcha un programa de atención psicolóxica aos profesionais sanitarios, elaboraron unha guía de recomendacións para atención ao duelo e creáronse contidos informativos para diminuír o impacto psicolóxico do confinamento.

Ademais, deuse apoio a programas de intervención comunitaria en saúde mental e levou a cabo unha convocatoria extraordinaria de axudas -por valor de máis de 765.000 euros– dirixidas á realización de programas de interese social no ámbito da saúde mental e as adiccións para minimizar o impacto do covid-19 na saúde mental da poboación galega.

IMPACTO DO COVID NA SAÚDE MENTAL

Queda patente, por tanto, a relevancia de atender a saúde mental, un marco no que se fai necesario coñecer como impacta á poboación a situación xerada pola pandemia de covid-19.

A este respecto, os expertos apuntan que hai sintomatoloxías moi diferentes segundo as persoas, aínda que coinciden en que a maioría delas están relacionadas coa ansiedade (angustia, malestar xeneralizado, crise de ansiedade e medo) e a tensión.

Víctor Torrado considerou que o impacto do covid prodúcese de maneira ampla, polas diferentes sintomatoloxías detectadas; heteroxénea, porque non afecta de maneira igual a todas as persoas; e posiblemente duradeira, polo menos nalgúns casos.

Nesta liña, apuntou que un dos grupos máis vulnerables é o dos sanitarios, dos que dixo que “están a facer fronte á situación cos medios que teñen á súa disposición, pero non hai ningún programa específico que lles permita recorrer, se é que o necesitan, a recursos de afrontamiento psicolóxico”.

Así as cousas, os expertos están a detectar na poboación en xeral reaccións como tristeza, irritabilidad, desencanto, fatiga emocional e física; ademais de alteracións dos patróns do soño e da alimentación e afectación á esfera cognitiva e á concentración.

A psicóloga sanitaria Alejandra Sierra recoñece nos pacientes unha “dobre frustración”, #ante as limitacións do presente e a incerteza do futuro; así como máis cansazo xeral, insomnio, pesadelos, e máis “fame de comida emocional”, aquelas que se busca que traian algunha emoción.

Ante estes feitos, anima a ir ao psicólogo a aquelas persoas que noten que non son capaces de concentrarse, cústelles ser eles mesmos nas súas relacións, ou se atopen máis cansos e irritados. O obxectivo, explica Sierra, é “conseguir habilidades de afrontamiento” antes de que a sintomatoloxía “asentouse”.

AUTOCOIDADO

Neste sentido, a psicóloga e coordinadora do programa de Autocoidado do Colexio Oficial de Psicoloxía de Galicia, Fátima López, avisou de que a situación xerada polo covid-19 pode xerar efectos a longo prazo naqueles casos nos que unha reacción póidase converter nun síntoma e este derivar nun estado emocional.

Ante isto, lembrou que o Colexio puxo en marcha un programa de Autocoidado cuxo obxectivo é ofrecer un banco de recursos permanente que se irá ampliando ao longo do tempo; así como servir de plataforma de loros do estribo concretos dirixidos a conservar a saúde emocional da poboación.

INFANCIA E ADOLESCENCIA

“A infancia e a adolescencia constitúen unha das poboacións máis vulnerables polo impacto psicolóxico desta pandemia”, afirma categoricamente o Colexio de Psicoloxía, que o explica en que o cerebro dos menores “atópase en fase de desenvolvemento e calquera evento estresante que non sexa adecuadamente procesado pode afectar a habilidades, destrezas ou funcións a longo prazo, mesmo na idade adulta”.

A Xunta conveu que a infancia é “un dos sectores poboacionais que merece especial atención”, un marco no que o pasado mes de xuño actualizou a Guía de Saúde Infantil, na que se actualizan protocolos de intervención no ámbito da atención primaria sobre diagnóstico precoz e manexo de diferentes trastornos.

En declaracións a Europa Press, o vicedecano do Colexio e psicólogo educativo no Instituto Álvaro Cunqueiro de Vigo, Hipólito Puente, comentou que aínda é pronto para saber as secuelas que poden quedar nos menores a nivel emocional, social e psicolóxico.

Como exemplo, indicou que nunha enquisa realizada no colexio no que traballa, máis do 50 por cento do alumnado manifestou sentirse triste, enfadado, sen ganas de saír, con problemas de soño ou novas dores a raíz do covid-19; ademais, algúns deles declararon ter varios destes síntomas.

Neste ámbito, incidiu na necesidade de implementar “apoio e medidas para atender as necesidades emocionais do alumnado”, unhas necesidades que dixo que xa existían antes, pero que agora se exacerban. Así, reclamou “polo menos un psicólogo educativo en cada centro de educación primaria, infantil e secundaria, ademais do orientador”.