Vigo, cidade de mar, industria e espírito indomable, ostenta un título que acotío queda fóra dos focos turísticos e económicos: o de capital galega da solidariedade e a conciencia internacionalista. Non é unha honra auto-outorgada, senón un legado forxado polo compromiso inquebrantable da súa cidadanía e que se remonta ao nacemento dos movementos sociais na Transición.
O Berce da Solidariedade Organizada: 1976 e o Sáhara.
A transición á democracia en España non só trouxo liberdades políticas, senón que tamén espertou unha fonda sensibilidade cara aos conflitos globais. É neste contexto, no ano 1976, onde Vigo marcou un fito coa creación da primeira asociación de solidariedade internacionalista: Amigos do Polisario.
O nacemento desta plataforma non foi casual. Galicia, co seu vencello histórico e marítimo co Sáhara Occidental, sentiu de preto a inxustiza do seu abandono tras a Marcha Verde. Este primeiro paso estableceu a pauta: a solidariedade viguesa non miraría á xeografía, senón á causa xusta. Seguiulle a asociación de Amizade coa URSS, reflectindo a pluralidade ideolóxica que caracterizaría o movemento.
De América Latina a Oriente: Unha Axenda Global
O que comezou co Sáhara axiña se expandiu como unha marea imparable. A solidariedade con América Latina converteuse nun eixo central, cristalizada na fundación do COSAL (Comité de Solidariedade con América Latina), do que fun un dos fundadores. A cidade envorcouse de xeito constante en apoiar as loitas pola soberanía e a xustiza social no continente.
Países como Cuba, enfrontada a un bloqueo persistente, e os pobos de El Salvador e Nicaragua, inmersos en cruentos conflitos, atoparon en Vigo unha voz firme de apoio, recadación de fondos e concienciación. A rede de activismo tecíase con fíos que unían o barrio de O Calvario ou Coia coas cordilleiras centroamericanas.
Pero a visión de Vigo nunca foi limitada. O compromiso cruzou océanos para abrazar causas como a de Timor Leste na súa loita pola independencia, e máis recentemente, a causa do Kurdistán, un pobo sen estado. Esta transversalidade ideolóxica e xeográfica subliña a esencia do internacionalismo vigués: o respecto ao dereito dos pobos a decidir o seu propio destino. Outra causa sen fronteiras foi a de Arxentina, apoiando aos que sufriron a represión e a ditadura.
A Testemuña da Historia: Permanencia e Novos Desafíos
Hoxe, esa chama segue viva. As causas contemporáneas atopan na cidade a mesma enerxía combativa. A solidariedade con Venezuela mantense como un punto de encontro para o debate e o apoio, mentres que o compromiso coa causa palestina mobiliza a milleiros de persoas, como se viu nas recentes e multitudinarias marchas e concentracións.
Vigo non é a capital administrativa de Galicia, pero si demostrou ser a capital ética do país. As súas asociacións e activistas non só brindan axuda material ou financeira; achegan algo moito máis valioso: a visibilidade e a conciencia de que os problemas do mundo son tamén os nosos.
O porto que historicamente foi a porta de entrada e saída de mercadorías, serviu tamén como faro da conciencia. A historia da solidariedade viguesa é unha lección de civismo e responsabilidade global que merecen ser contada e lembrada, porque nesta cidade olívica, a solidariedade non é unha moda, senón unha constante histórica e unha forma de vida.
