A vaga de incendios de mediados do mes de outubro de 2017 puxo en alerta a institucións e entidades sociais polo dano na masa forestal galega e as consecuencias para as familias e as súas casas, pero destapou outra situación que no municipio das Neves, que se considera ‘zona cero’ dos lumes daquela fin de semana, xa cuantificaron e calibraron: un “problema ambiental e social inesperado” derivado das cubertas e tellados de uralita das construcións calcinadas que polo menos supón un custo de 150.000 euros.
O Concello das Neves, que dirixe Xosé Manuel Rodríguez Méndez (BNG), identificou este “problema”, que xorde da expansión territorial da uralita, un material de uso moi común non só neste municipio, senón nas cubertas de tellados de vivendas, galpóns, galiñeiros e outro tipo de construcións nas aldeas de toda a xeografía galega.
Esta problemática “ambiental e social inesperada” foi traslada con estas mesmas palabras por parte do rexedor das Neves a través dunha carta á Consellería de Medio Ambiente e Ordenación do Territorio, departamento co que ten unha reunión pendente. Sobre o custo que suporía a retirada deste material que é daniño para a saúde polas emisións de amianto, o Concello conta cunha estimación: polo menos 150.000 euros.
Nesa mesma carta que enviou á consellería, o rexedor desta localidade do sur de Pontevedra lembra que se contabilizaron máis de 5.000 hectáreas ardidas, aínda que o “efecto máis devastador derívase do impacto socioeconómico producido polos danos en 27 industrias e negocios diversos”, o que causou a perda de “decenas de postos de traballo directos e cunha grave repercusión económica no municipio”.
O Concello tamén ten contabilizados os danos. A 23 de novembro de 2017, había 1.276 familias afectadas por incidencias diversas, entre as que se atopan danos en 152 vivendas –36 totalmente calcinadas, cinco delas vivendas habituais de familias que foron reacogidas–; perdas de material e maquinaria en 114 casos e danos en 682 viñedos ou máis de 800 propiedades forestais.
60 PUNTOS IDENTIFICADOS
Pero una das consecuencias “inesperadas” que apareceron son os “danos en cubertas e tellados de uralita”, unha “preocupación” do concello, que pediu aos veciños que non manipulen este material “altamente contaminante polo seu contido en amianto”.
Máis de tres meses despois dos incendios de outubro, o Concello segue esperando, di, a axuda da Xunta para “afrontar” esta problemática, á que entende que hai que dar “un tratamento excepcional, buscando unha xestión colectiva como problema ambiental e buscando evitar a repercusión dos custos a uns particulares xa afogados polas perdas e os efectos emocionais do vivido”.
Hai identificados 60 puntos –dunhas 200 edificacións, algunhas anexas a vivendas– con restos de construcións de uralita calcinada, respecto diso do que o Concello das Neves estima a necesidade dun orzamento duns 150.000 euros. Este cálculo despréndese dun estudo realizado sobre oito puntos visitados por unha empresa especializada despois de contactar co Instituto de Seguridade e Saúde Laboral de Galicia (ISSGA) e os técnicos responsables da autorización do tratamento deste tipo de residuos.
O rexedor das Neves reuniuse en Santiago de Compostela o pasado venres 19 co presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, e co vicepresidente da Xunta, Alfonso Rueda, aos que lles expuxo as necesidades deste concello, segundo confirmou a Europa Press Xosé Manuel Rodríguez. Pediulles colaboración expresa do departamento que dirixe Beatriz Mato para o tratamento deste material, xa que o Concello non pode facer fronte a este orzamento, ademais de apoio a outros departamentos autonómicos.
Tamén ten peticións de colaboración dirixidas á Consellería de Medio Rural, con medidas que permitan facer “efectivas” as franxas de protección nas vivendas, e para a Consellería de Infraestruturas, xa que o Concello ten que facer fronte a 260.000 euros de arranxos en viarios esnaquizados polos lumes e solicita un convenio con este departamento para facer fronte ao financiamento que precisa.
MEDIDAS AO PLENO
Con todo, o goberno local tamén ten previsto levar medidas ao pleno do Concello, que se convocará para principios do mes de febreiro, co obxectivo de eliminar taxas municipais ás familias afectadas polos incendios forestais.
En declaracións a Europa Press, Xosé Manuel Rodríguez, que confía en contar co apoio de toda a corporación –onde goberna en coalición cos dous edís do PSOE fronte aos cinco do PP na oposición–, avanzou que proporá a exención até o límite máximo legal do imposto de construción, tanto para rehabilitación como para construción nova, a aquelas familias que perderon total ou parcialmente as súas vivendas. Tamén se retirará a taxa de obra.
Ademais, e após porse en contacto co catastro, está previsto eximir de pagar o Imposto de Bens Inmobles (IBI) a esas mesmas familias que perderon as súas propiedades nos incendios forestais este ano 2018, recibo que se pasa no terceiro trimestre do ano.
Sobre o impacto que terá nas contas municipais, o rexedor explicou que non o teñen “cuantificado” neste momento, pero recoñece que terá “unha repercusión económica importante”. “Aínda que cremos que esta circunstancia non pode ser un obstáculo”, defendeu e sentenciou: “Un veciño non pode estar a pagar un imposto por algo que non ten”.
O alcalde das Neves, que este pasado venres tamén se reuniu coa Consellería de Medio Rural, pediu á Xunta que “se some á necesidade” de implementar medidas que axuden a saír adiante a este municipio. “Que asuma que é necesaria unha intervención directa, que non miren para outro lado”, reclamou.
“A pesar de que o presidente nos recibe como primeiro concello despois dos grandes incendios”, dixo Rodríguez, a “sensación” é que “non se ofrecen actuacións”. “Queremos que nos acompañen”, reclamou.
