O mosaico romano de Panxón, Nigrán poderá ser admirado polos veciños e visitantes no municipio desde o 7 de febreiro, xa que será exposto no salón de plenos do Concello de Nigrán, antes de trasladalo a unha localización definitiva, tras a súa ‘volta a casa’.

O alcalde de Nigrán, Juan González, xunto a membros da Asociación para a Repatriación do Mosaico Romano de Panxón, e da Cooperativa Árbore, entre outros, escenificou este venres o acto de ‘benvida’ desta peza, datada no Baixo Imperio Romano (s.III-IV d.c.), que foi desembalada con sumo coidado e colocada na estrutura de madeira do século XIX sobre a que descansou desde fai máis de cen anos, en forma de mesa.

“É un momento moi esperado”, recoñeceu o rexedor, que lembrou que este fragmento formaba parte dun mosaico maior que, hai 1.800 anos estaba no chan dunha vivenda dun veciño galaicoromano de Panxón. Na peza, que se atopa nun excelente estado de conservación, poden verse varias figuras, como un peixe (probablemente un muxo), un par de ameixas, e outros elementos decorativos.

O mosaico apareceu de forma casual no século XIX aos pés do ‘castro’ do porto de Panxón e a familia Puga tívoo no seu xardín ata que llo venderon ao arqueólogo e coleccionista Ricardo Branco Cicerón, que se encargou de encaixalo nunha estrutura de madeira para evitar a súa deterioración. Tras a súa morte, os seus herdeiros fóronse desfacendo de gran cantidade de pezas de arte e perdeuse a pista do mosaico, ata que en 2000 a peza foi poxada en Madrid e adquirida pola galería de arte Carlton Hobbs de Nova York.

Á VENDA POR 58.000 EUROS

“Ao final, o desenlace foi por casualidade, porque un veciño de Nigrán, Gonzalo (Fernández Turégano), sobriño de Pilar (Pérez Saavedra, presidenta da Asociación pola Repatriación) nunha visita a Nova York, na galería Carlton Hobbs, observa que está á venda o mosaico romano de Panxón. Automaticamente ponse en contacto coa súa familia e co Concello”, relatou Juan González, que explicou que, a partir dese momento, expúxose o intento de compralo.

O prezo de venda eran 58.000 euros, dos que o Concello de Nigrán achegou 40.000 euros. Con todo, a complexidade de que fose a administración a que fixese a compra, levou á creación da Asociación pola Repatriación do Mosaico Romano de Panxón, que puxo en marcha unha campaña de ‘crowdfunding’ e logrou reunir o resto do diñeiro. Todo o proceso durou máis de 4 anos, e o alcalde lembrou que non só o Concello, senón tamén a sociedade civil nigranesa estaba “moi interesada” na recuperación desa peza histórica. “Como todas as travesías longas, ten un final feliz”, celebrou, antes de apuntar que agora o mosaico é patrimonio de todos os veciños de Nigrán e de todos os galegos, e que xa se iniciaron os trámites para a súa declaración como Ben de Interese Cultural.

Juan González agradeceu a implicación da Asociación, dos colectivos e persoas que impulsaron a recuperación e que agora traballarán na súa posta en valor, e de todos os veciños.

“É IMPRESIONANTE”

Pola súa banda, o arqueólogo Benito Vilas, da Cooperativa Árbore, destacou que este mosaico é parte do chan dunha gran estancia dunha vivenda galaico-romana, e repetiu en varias ocasións que “é impresionante”. Así, destacou “o incrible nivel de conservación” ou “o detalle cromático”. “Está vivo, parece que van saltar (as figuras)”, subliñou e explicou que a exposición no salón de plenos complementarase con outras pezas e fotografías, e haberá visitas guiadas, tamén no Panxón actual. “É unha peza excepcional, máis que merecedora de ser BIC, e é un orgullo para a Corporación tela de volta, é impresionante”, repetiu.