A instrución xudicial pola desaparición e morte da moza viguesa Déborah Fernández-Cervera pecha este sábado unha etapa, coa prescrición dos feitos, salvo naquelas actuacións que teñan que ver co único investigado, o exmozo da vítima, e encara a súa recta final cara á apertura de xuízo ou, se así o decide o xulgado de instrución 2 de Tui, o arquivo.

Este 30 de abril cúmprense 20 anos desde que a moza desapareceu despois de saír da súa casa, na zona de Alcabre, para facer deporte. O seu corpo sen vida foi atopado dez días despois a 40 quilómetros do seu domicilio, nunha cuneta dunha estrada do Rosal, espido, tapado con vexetación e rodeado de pistas falsas.

Nunca se detivo a ninguén por estes feitos e houbo que esperar case dúas décadas para que o xulgado citase a unha persoa como investigada (imputada), a súa exparella, Pablo P.S-L. Ao cumprirse o prazo de prescrición, non poderá investigarse a ninguén máis, e só poderán acordarse dilixencias para determinar a participación (ou non) do único imputado.

A familia da moza sempre mantivo que debeu haber máis dunha persoa implicada neste crime, polo menos no que respecta ao traslado do cadáver e tendo en conta que as análises forenses revelaron que o corpo de Déborah estivo varios días nun lugar propicio para a súa conservación, como unha cámara frigorífica, antes de ser depositado no lugar no que foi atopado.

De feito, os esforzos do equipo xurídico e a petición de probas enfocáronse tamén nesa liña e solicitaron reiteradamente dilixencias para cotexar ADN ou contrastar versións de persoas achegadas ao investigado, para descartar ou confirmar a posible participación doutras persoas nos feitos. Con todo, eses intentos non frutificaron e o caso chega á súa recta final cun só imputado.

CARREIRA DE FONDO E DE OBSTÁCULOS

Os últimos 20 anos foron, para a familia e achegados de Déborah Fernández-Cervera, unha carreira de fondo, pero tamén de obstáculos, na que concorreron case todas as vicisitudes imaxinables, desde dilixencias tardías, ausencia inexplicable de interrogatorios, pasando por un arquivo e unha reapertura do procedemento, e mesmo por unha exhumación.

Segundo denunciaron os familiares de Déborah, os primeiros anos de investigación policial foron “un desastre”, cometéronse “neglixencias”, como indicios que se pasaron por alto, contradicións de testemuñas que non foron analizadas, dilixencias que non chegaron ao xulgado ou chegaron tarde, comprobacións que non se fixeron ata pasados anos (como a análise do disco duro do computador da moza ou a inspección do coche do seu exmozo), e un longo etcétera.

INFORME ARKANO

Con todo, en 2010, despois de que se fixo cargo das actuacións outro equipo policial, presentouse un informe no xulgado que apuntaba claramente a unha persoa sospeitosa: o exmozo de Déborah Fernández, polas contradicións nas súas declaracións ante a Policía.

En devandito atestado policial, coñecido como ‘informe Arkano’, víase como hipótese máis plausible que a moza houbese marchado voluntariamente cunha persoa próxima, que a súa morte fora provocada por sofocación (non tiña lesións visibles no corpo) ou por acción criminal, e que a persoa implicada adoptou as máximas precaucións para confundir aos investigadores e que non se lle relacionase cos feitos.

A ese respecto, este atestado constata que o escenario no que apareceu o cadáver tiña pistas falsas, como un preservativo e un pano. Tamén fai referencia ao feito de que o seme atopado no interior do corpo de Deborah (que foi analizado e non se corresponde co perfil de ninguén ‘coñecido’) fose introducido ‘post mortem’.

Asi mesmo, poucos días despois de que se incorporase este informe policial á causa, o xulgado acordou arquivar o procedemento, ao considerar que non había pistas sólidas para imputar a ninguén.

REAPERTURA E IMPUTACIÓN

Iniciouse entón unha ‘travesía polo deserto’ para a familia, que nunca cesou no seu empeño de buscar a verdade sobre o ocorrido, a pesar das dificultades. Os esforzos retomáronse coa incorporación do novo equipo de avogados en maio de 2019, buscouse documentación, encargáronse novos informes, todo iso mentres os achegados da vítima intensificaban campañas en redes, recollida de firmas e actos públicos.

O xulgado de Tui acordou reabrir a causa en novembro de 2019 para a práctica de diferentes dilixencias. Desde entón, realizáronse cotejos de ADN, a inspección do antigo coche do exmozo de Déborah e dun arcón conxelador que foi da súa propiedade, a exhumación do cadáver en maio de 2021, un informe sobre o disco duro do computador de Déborah a cargo de Lazarus Technology (cuxa versión definitiva aínda está pendente), e foron citados a declarar como testemuñas decenas de persoas, algunhas delas por primeira vez. Todas as actuacións instadas pola propia familia da nova.

Finalmente, despois de numerosas solicitudes e tras aceptar a Audiencia Provincial un recurso, a xuíza de Tui citou a declarar como investigado a Pablo P.S-L. “Se unha persoa cambia a versión nas cinco ocasións que foi declarar como testemuña e, á súa vez, contradíse con outras testificais (…), é o seu deber aclarar ante a Xustiza o motivo”, apuntou a familia nun comunicado sobre o exmozo de Déborah que, ante a xuíza, afirmou a súa inocencia, negou estar coa moza o día que desapareceu e asegurou que non tiñan contacto, porque romperan tempo atrás.

“O CAMIÑO SEGUE”

O peche dunha etapa na instrución deste caso non supón, con todo, “o final do proceso” para a familia. “O camiño segue, queda moito por percorrer”, apuntou Rosa Fernández-Cervera, irmá de Déborah, en declaracións a Europa Press, á vez que lembrou que hai por diante un prazo doutros 20 anos para investigar ao imputado.

De todos estes anos de loita, a portavoz da familia sacou moitas leccións, pero a máis crúa é para ela que “tes que loitar por tí mesma, cando o sistema che deixa desamparada, cando non hai autocrítica, e cando matar a unha nena de 21 anos sae tan barato”.

“Nós acataremos o que decida o xulgado (en caso que arquive as actuacións definitivamente), pero iso non sería o final para min, que quero saber quen matou á miña irmá”, proclamou, á vez que subliñou que o caso reabriuse e activáronse as dilixencias (moitas que antes non se fixeron) pola perseveranza da familia, que tivo que “aprender de leis, de investigación xudicial, de autopsias, de ADN…”.

Rosa Fernández-Cervera tamén fixo pública esta reflexión: “Hai unha frase de Montesquieu que me gusta, que di algo así como que calquera inxustiza sobre unha persoa representa unha ameaza para todos os demáis…. Esta frase no seu día removeume a alma e souben entón que debía facer o imposible por conseguir xustiza para Déborah. Conseguilo era unha forma de que a súa morte non fose en balde, polo menos permitiría que a persoa que fixo tal atrocidade e que causou tanto dor en tantos de nós non puidese volver facelo”.